EZ EYŞE ŞAN (ICH BIN EYŞE ŞAN)

DOKUMENTARISCHES THEATER IN KURDISCHER SPRACHE MIT DEUTSCHEM ÜBERTITEL

PREMIERE

20. MAI  //  20:00 UHR // Kulturbunker Köln

WEITERE TERMINE

DORTMUND

22. MAI // 20:00 // Theater Fletch Bizzel

ADRESSE: Humboldtstraße 45, 44137 Dortmund

Telefon 0231 / 142525  

FRANKFURT

24. MAI // 20:00 // Internationales Theater

KURDÎ

Ev berhema nû ya Şermola Performansê çîrokeke şanoyî, vebêjî û belgeyî ye ku bi montajkirina vîdeoyan, bi stranan, bi qeydên dengan, bi wêne û beşên jiyana Eyşe Şanê hatiye honandin.

Eyşe Şan yek ji dengbêja herî bi nav û deng e ku di nav hemû kurdan de tê naskirin. Di sala 1938an de weke keça dengbêjekî, li Amedê hate dinê, di sala 1996an de li Îzmîrê ji ber nexweşiya penceşêrê jiyana xwe ji dest da. Eyşe Şan weke jinekê, weke Kurd û muzîkjenekê di tevahiya jiyana xwe de dûçarî feodalîzmê, zîhniyeta baviksalarîyê, durûtîyê, bêwefatîyê, tacîzê, sextekarîyê, biçûkxistinê, qedexekirina zimanê dayikê, sansûrê, zext û zordariya dewletê û diziya hunerê bûye û li hemberî hemûyan li ber xwe daye. Jiyana wê çîrokeke berxwedanê ye ku tijî ye bi êş û zehmetîyan û berxwedana xwe bi muzîkê pêk aniye û muzîk ji bo wê bûye qada azadiyê. Her cîyê ku çûyê bi dengê xwe, bi bedewiya xwe ya bi heybet, û bi dilsafî û pakîya xwe bûye navenda elaqeyan û ev eleqe jî bûye sedema her cure belayan. Jiyana wê ya dijwar heta Amedê, Dîlokê, Stenbolê, Elmanyayê, Bexdayê, Hewlêrê û Îzmîrê dirêj bûye û her tim bi tena serê xwe li ber xwe daye û bi tena serê xwe jî teslîmî hembêza mirinê bûye.

Di pêvajoya nivîsandin û sehnekirina vê berhemê de pirtûkên lêkolînî yên bi navê “Prensesa Bê Tac û  Text-Eyşe Şan” (bi taybetî jî otobiyografiya Eyşe Şanê ku di vê pirtûkê de cih digire) ya Kakşar Oremar û “Ez Eyşe Şan im” ya Zeynep Yaş, her wiha arşîvên şexsî yên herdu lêkolîneran; teza masterê ya Rojda Zaman a bi navê "Çîrokeke Berxwedanê: Wek Dengbêj û Stranbêj Eyşe Şan" û dîsa teza mastirê ya Zahide Petekbaşi Korkut a bi navê "Müzeyyen Senar û Ayşe Şan Li Tirkiyeyê Wek Portreyên Jinan Di Çarçoveya Zayendî û Muzîkê de"; materyalên dengî û dîtbarî ên ku der barê Eyşe Şanê de li ser înternetê belav bûne, biyografiya Berfîn Zenderlîoglû ya şexsî û xebatên dij-mêtinger ên nivîskarên wekî Ngugi wa Thiong'o, Franz Fanon, Steve Biko bûne bingeh.

Ji bo bîranîna Eyşe Şanê, bi rêzdarî...

DEUTSCH

Das neue Stück von Şermola Performans „Ich bin Eyşe Şan“ ist ein dokumentarisches Theaterstück und handelt von der bekanntesten kurdischen Dengbej-Volkssängerin Eyşe Şan. (* 1938 in Diyarbakır; † 18. Dezember 1996 in İzmir) Eyşe Şan war eine Frau, die ihr Leben der Musik widmete. Musik war für sie Freiheit und Widerstand zugleich. In einer patriarchalen und feudalen Gesellschaft kämpfte sie sich als Frau und Künstlerin ihren Weg, der voll von Herausforderungen und Hindernissen war; Verbot der kurdischen Muttersprache, Zensur und Staatsdruck. Mit ihrer Stimme und ihrer Schönheit war sie stets im Mittelpunkt, was ihr aber auch Probleme bereitete. Dennoch hat sie nicht aufgegeben und meisterte für ihre Musik einen beeindruckenden Weg, der in Diyarbakir begann über Istanbul, Bagdad, Erbil bis nach Deutschland führte. In Izmir verstarb sie schließlich in Einsamkeit. Das Theaterstück „Ich bin Eyşe Şan“ lauscht nach der Stimme Eyşe Şan’s.Dieses Stück ist eine theatralische Erzählung im dokumentarischen Stil, die sich an den Videos, Gesängen, Aufnahmen, Fotos und Ausschnitten aus dem Leben von Eyşe Şan bedient.Für den Prozess des Schreibens und Inszenierens des Stückes wurden die Forschungsbücher “Prensesa Bê Tac û Text - Eyşe Şan“ von Kakşar Oremar (hier vor allem die Autobiografie von Eyşe Şan) und “Ez Eyşe Şan im“ von Zeynep Yaş, sowie die persönlichen Archive beider Forscher*innen genutzt; außerdem die Masterarbeiten “Bir Direniş Hikayesi: Dengbêj ve Stranbêj Olarak Eyşe Şan” von Rojda Zaman und  “Türkiye’de Toplumsal Cinsiyet ve Müzik Bağlamında Kadın Portreleri Olarak Müzeyyen Senar ve Ayşe Şan” von Zahide Petekbaşı Korkut verwendet. Es wurde auch Online verfügbares visuelles und auditives Material über Ayşe Şan, die persönliche Biographie von Berfin Zenderlioğlu und auch die antikolonialen Arbeiten von Schriftsteller*innen wie Ngugi wa Thiong’o, Franz Fanon und Steve Biko als Quellen genutzt.

Im Gedenken An Eyşe Şan…